W naszej kulturze nietoperze najczęściej wzbudzają lęk…

Oczywiście niesłusznie!

Jednak przez wiele lat były one postrzegane jako stworzenia mroczne, demoniczne, symbol śmierci, źródło lęku. W niektórych wyobrażeniach wampiry przemieniały się w te latające ssaki, ale nie wszędzie na świecie nietoperz kojarzy się negatywnie. Na Dalekim Wschodzie budzi pozytywne skojarzenia W Chinach jest symbolem szczęścia. Przypisuje mu się wiele pozytywnych cech. Nietoperz w języku chińskim jest homonimem słowa „fu” oznaczającego szczęście. Jest on również symbolem długowieczności. W chińskiej ikonografii pięć nietoperzy oznacza: szczęście, długowieczność, bogactwo, radość i godność. Dlatego, jeśli zamieszkają u nas nietoperze, to warto potraktować to jako dobry znak.¹

Ochrona nietoperzy  ma ogromne znaczenie, gdyż zwierzęta te świadczą wiele usług ekosystemowych (m.in. wpływają na liczebność owadów, w tropikach zapylają różne gatunki roślin i rozsiewają nasiona). Mocno oddziałują na środowisko, a więc i ich rola w zachowaniu równowagi w ekosystemach jest niezmiernie istotna. Z drugiej strony wymagania siedliskowe nietoperzy są bardzo wysokie, a reakcje na zmiany zachodzące w środowisku – wyjątkowo szybkie. Ssaki te, zwłaszcza gatunki osiadłe, takie jak mopek zachodni, są zatem dobrymi bioindykatorami – wyznacznikami jakości i stanu zachowania środowiska. ²

Nietoperze to wyjątkowe ssaki, które łączą w sobie umiejętność lotu, aktywności nocnej, echolokacji i hibernacji. Mimo tych przystosowań, we współczesnym świecie znalazły się wśród zwierząt najbardziej narażonych na wyginiecie. Stąd międzynarodowe działania podejmowane w ramach projektu Life+ Podkowiec Towers stanowią odpowiedź na konkretne zagrożenia nietoperzy. Misja projektu jest utrzymanie i poprawa stanu ochrony nietoperzy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz propagowanie proaktywnych działań na rzecz ich zachowania.

Gatunki nietoperzy objęte działaniami projektu są zagrożone, a ich ochrona to istotne zadanie stojące przed krajami Unii Europejskiej. Są to:

• podkowiec mały Rhinolophus hipposideros,
• podkowiec średni Rhinolophus mehelyi,
• podkowiec śródziemnomorski Rhinolophus euryale,
• mopek zachodni Barbastella barbastellus,
• podkasaniec zwyczajny Miniopterus schreibersii,
• nocek długopalcy Myotis capaccinii,
• nocek orzęsiony Myotis emarginatus,
• nocek Bechsteina Myotis bechsteinii,
• nocek duży Myotis myotis.

Flagowym gatunkiem projektu jest podkowiec mały, którego chronią wszyscy partnerzy. Partnerstwo projektowe obejmuje pięć podmiotów z Polski, Czech, Rumunii i Słowacji:

1. Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”, Polska
2. www.lifepodkowiectowers.pl, www.facebook.com/KrainaPodkowca
3. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, Polska www.lasy.gov.pl
4. CESON Ceská spolecnost pro ochranu netopýru, Czechy www.ceson.org
5. CCCL Asocia8ia Centrul pentru Cercetarea 5i Conservarea Liliecilor, Rumunia www.lilieci.ro
6. SON Spolocnost pre ochranu netopierov na Slovensku, Słowacja www.netopiere.sk

Projekt Life+ Podkowiec Towers (LIFE20 NAT/PL/001 427) finansowany jest ze środków Programu LIFE, zarządzanego przez Komisję Europejską. Działania na terenie Polski dofinansowuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na rok 2022 przypada 30-lecie powstania funduszu Life, którego środki, przeznaczone miedzy innymi na zachowanie ginących gatunków i siedlisk, przekroczyły 3 miliardy euro, co pozwoliło zrealizować ponad 1 800 projektów. O polskich projektach dofinansowanych z funduszu Life przeczytasz na stronie:

https://www.gov.pl/web/klimat/zobacz-polskie-projekty-life2  ³

Zachęcamy również zgłębić wiedzę o nietoperzach z poniżej załączonych artykułów.

Źródła:

¹ Nadleśnictwo Karnieszewice www.facebook.pl

² MOPEK ZACHODNI Barbastella barbastellus Biologia i ochrona gatunku - Iwona Gottfried, Grzegorz Błachowski, Elżbieta Fuszara, Tomasz Gottfried, Adam Olszewski, Błażej Wojtowicz, Andrzej Węgiel

³ LIFE PODKOWIEC PLUS: back to the forest – holistic conservation of bat breeding habitats (LIFE20 NAT/PL/001 427)